ساخت و تولید گیوه در زنجان

گیوه یکی از صنایع دستی مهم و معروف است که در شهرستان زنجان تولید می‌شود. این صنعت به سال‌ها قدمت دارد و توانسته است در طول زمان، به یکی از علامت‌های فرهنگی و تاریخی این منطقه تبدیل شود.
در این مقاله سایت دس ساز ، به معرفی فرایند ساخت و تولید گیوه در زنجان خواهد پرداخت .

مواد اولیه

برای ساخت گیوه از چوب درخت بلوط، راش و گردو استفاده می‌شود. این چوب‌ها بر اساس نوع گیوه و استفاده شده در قسمت‌های مختلف آن، انتخاب می‌شوند.

در بعضی موارد برای تزئین گیوه از چوب صنوبر و چوب طبیعی هندوانه نیز استفاده می‌شود.

فرآیند تولید

برای ساخت گیوه ابتدا چوب مورد نظر برای قسمت‌های مختلف گیوه با دقت انتخاب و ابتدا به قطعات کوچک تقسیم می‌شود.

سپس قطعات چوب با استفاده از ابزارهای دستی مانند قیچی، تیغه‌ی چاقو و نوار جعبه، به ابعاد و شکل مورد نظر برش داده می‌شوند.

در مرحله بعد، قطعات چوب برای تراشیدن و صیقل دادن به سرعت دورانی میله‌های خاصی قرار می‌گیرند تا سطح صاف و تمیزی به آن‌ها بدهند. در برخی موارد برای ایجاد طرح و شکل منحصر به فرد روی گیوه، از ابزارهای دستی و پنجه استفاده می‌شود.

پس از تراش و صیقل دادن قطعات چوب، آن‌ها با استفاده از چسب چوب به هم متصل می‌شوند تا شکل نهایی گیوه شکل گیرد. در مرحله بعد، گیوه‌های تولید شده با استفاده از مواد رنگی و روغن‌های طبیعی رنگ‌آمیزی و نرمی داده می‌شوند.

عمدتاً برای رنگ‌آمیزی از رنگ‌های طبیعی و خشک شده مانند زعفران و مغز پسته استفاده می‌شود و برای نرمی دادن گیوه از روغن‌های طبیعی مانند روغن کنجد و زیتون استفاده می‌شود.

سپس گیوه‌ها به مدت حدود دو روز در آفتاب خشک شده و آماده‌ی استفاده می‌شوند.

گیوه‌های تولیدی در زنجان عمدتاً در بازارچه‌ها و فروشگاه‌های هنری به فروش می‌رسند و جزو صنایع دستی پرطرفدار این شهرستان محسوب می‌شوند.

صنعت دستی

از دیرباز، تولید گیوه در شهرستان زنجان یکی از صنایع پیشرفته و سنتی بوده است. گیوه یکی از نوعی پارچه بافته شده است که از نخ پنبه، ابریشم، پشم یا پشم شتر تهیه می‌شود. تاریخچه تولید گیوه در شهرستان زنجان به دوران صفویه بازمی‌گردد و تا به امروز این صنعت باقی مانده است.

برای تولید گیوه، ابتدا نخ‌های مورد استفاده در انواع مختلف گیوه تهیه می‌شود. سپس نخ‌ها با استفاده از دستگاه های بافندگی و توابع آن‌ها به صورت عمودی و افقی بافته می‌شوند.

در ادامه، پارچه بافته شده به سایز و طرح مورد نظر برش داده می‌شود.

در فرآیند تولید گیوه در زنجان، از دستگاه‌های بافت که در مناطق روستایی وجود دارد، استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها از دو بخش اصلی تشکیل شده‌اند، بخشی که نخ‌هایی را بافت می‌کند و بخش دیگر که محصول را تمیز می‌کند.

در هنگام بافت، نخ‌ها به صورت ردیفی روی یک سازه چوبی قرار داده می‌شوند و سپس با استفاده از دستگاه بافت، به صورت یکنواخت بافته می‌شوند.

از آنجا که گیوه به‌صورت معمول در طول از نوعی چوب برای پشتی و ثابت نگهداشتن آن استفاده می‌شود، در فرآیند تولید گیوه در شهرستان زنجان از چوب ارکیده و غیره استفاده می‌شود.

در واقع چوب ارکیده در طول برای پشتی گیوه استفاده می‌شود و در برخی موارد، چوب طبیعی نیز ممکن است برای تولید گیوه به کار رود، اما به دلیل نیاز به هزینه‌های بیشتر در فرآیند تولید و همچنین کاهش منابع طبیعی، استفاده از چوب ارکیده در بیشتر موارد ترجیح داده می‌شود.

ساخت و تولید گیوه در زنجان

برای ساخت گیوه، ابتدا باید مواد اولیه مورد نیاز جمع آوری شوند. این مواد شامل پنبه، پشم و نخ می‌باشد. پشم باید با کیفیت بالا و تمیز باشد تا بتوان گیوه با کیفیتی تولید کرد.

پس از جمع آوری مواد اولیه، نخ‌های پشمی و پنبه‌ای در دستگاه چرخ بافت گردیده و به صورت یکنواخت و تنگ ریسی شده و سپس به طول مورد نظر برش داده می‌شود.

سپس نخ‌های تهیه شده به صورت ریشه پیچی شده و به دستگاه چیدمان سپرده می‌شوند تا به صورت طولانی و صاف بچینیده شوند. بعد از این مرحله، گیوه‌ها به سایز و ضخامت مورد نظر برش داده شده و به صورت خمیده در آورده شده و با چند نخ توأم دوخته می‌شوند.

در مراحل بعدی، گیوه‌های تولید شده باید تمیز شوند. برای این منظور، گیوه‌ها در یک دستگاه ویژه به نام “کلنگ” گذاشته می‌شوند.

در این دستگاه، گیوه‌ها با استفاده از یک نوار نقاله به طور خودکار با سطح صاف شسته می‌شوند. پس از شستشو، گیوه‌ها در خشک‌کن‌های مخصوصی قرار می‌گیرند تا خشک شوند.

بعد از اینکه گیوه‌ها خشک شدند، آن‌ها به دستگاه تراش گوشتی گذاشته می‌شوند. در این مرحله، سطح گیوه‌ها صاف شده و دور گوشت‌هایی که احتمالاً در مراحل قبلی جدا نشده باشند، برداشته می‌شود.

پس از این مرحله، گیوه‌ها با یک لایه پوسته نازک از ماده‌ای مانند پلاستیک یا چرمی که از پوست حیوانات تهیه می‌شود پوشش داده می‌شوند.

این پوسته جلوی خراشیدگی و آسیب‌های دیگر به سطح گیوه‌ها را می‌گیرد و همچنین زیبایی و استحکام آن‌ها را افزایش می‌دهد. در این مرحله، گیوه‌ها آماده عرضه به بازار می‌شوند.

سخن پایانی

بعد از اطلاع از نحوه تولید گیوه در زنجان ، باید دانست که … سایت دس ساز یک فروشگاه اینترنتی بومی زنجان بوده ، که در جهت حمایت از صنایع دستی شهر زنجان فعالیت می کند تا تمام کشور به این هنر زیبا دسترسی داشته باشند.

در سایت ما علاوه بر چاقوهای دست ساز ، گیوه و سماور مسی ذغالی نیز به  فروش می رسد، که با قیمت پایین و کیفیت عالی برای شما عزیزان وجود دارد.