همه چیز درباره گیوه ی زنجان

گیوه ی زنجان یکی از صنایع دستی مهم و معروف است که در شهرستان زنجان تولید می‌شود. این صنعت سال‌ها قدمت دارد و توانسته در طی زمان، یکی از هنرهای فرهنگی و تاریخی این منطقه تبدیل شود.

از دیرباز، تولید گیوه در شهرستان زنجان یکی از صنایع پیشرفته و سنتی بوده است.

گیوه از نوعی پارچه بافته شده است که از نخ پنبه، ابریشم، پشم یا پشم شتر تهیه می‌شود. تاریخچه تولید گیوه در شهرستان زنجان به دوران صفویه بازمی‌گردد و تا به امروز این صنعت باقی مانده است.

در این مقاله تیم دس ساز ، به معرفی فرایند ساخت و تولید گیوه در زنجان خواهد پرداخت .

مواد اولیه

 مواد این پاپوش شامل پنبه، پشم و نخ می‌باشد. پشم باید با کیفیت بالا و تمیز باشد تا بتوان گیوه با کیفیتی تولید کرد. پس از جمع آوری مواد اولیه، نخ‌های پشمی و پنبه‌ای در دستگاه چرخ بافت گردیده اند.

و به صورت یکنواخت و تنگ ریسی و سپس به طول مورد نظر برش داده می‌شود.

برای ساخت گیوه ی زنجان از چوب درخت بلوط، راش و گردو استفاده می‌شود. این چوب‌ها بر اساس نوع گیوه و استفاده در قسمت‌های مختلف آن، انتخاب می‌شوند.

در بعضی موارد برای تزئین گیوه از چوب صنوبر و چوب طبیعی هندوانه نیز استفاده می‌شود.

فرآیند تولید

بخش نخی گیوه ی زنجان

برای تولید گیوه، ابتدا نخ‌های مورد استفاده در انواع مختلف گیوه تهیه می‌شود.

سپس نخ‌ها با استفاده از دستگاه های بافندگی و توابع آن‌ها به صورت عمودی و افقی بافته می‌شوند.

در ادامه، پارچه بافته شده به سایز و طرح مورد نظر برش داده می‌شود.

در فرآیند تولید گیوه ی زنجان، از دستگاه‌های بافت که در مناطق روستایی وجود دارد، استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها از دو بخش اصلی تشکیل شده‌اند، بخشی که نخ‌هایی را بافت می‌کند و بخش دیگر که محصول را تمیز می‌کند.

در هنگام بافت، نخ‌ها به صورت ردیفی روی یک سازه چوبی قرار داده می‌شوند و سپس با استفاده از دستگاه بافت، به صورت یکنواخت بافته می‌شوند.

بخش کفی گیوه

برای ساخت این قسمت ، ابتدا چوب مورد نظر برای قسمت‌های مختلف گیوه با دقت انتخاب و ابتدا به قطعات کوچک تقسیم می‌شود.

سپس قطعات چوب با استفاده از ابزارهای دستی مانند قیچی، تیغه‌ی چاقو و نوار جعبه، به ابعاد و شکل مورد نظر برش داده می‌شوند.

در مرحله بعد، قطعات چوب برای تراشیدن و صیقل دادن به سرعت دورانی میله‌های خاصی قرار می‌گیرند تا سطح صاف و تمیزی به آن‌ها بدهند.

در برخی موارد برای ایجاد طرح و شکل منحصر به فرد روی گیوه، از ابزارهای دستی و پنجه استفاده می‌شود.

پس از تراش و صیقل دادن قطعات چوب، آن‌ها با استفاده از چسب چوب به هم متصل می‌شوند تا شکل نهایی گیوه شکل گیرد.

در مرحله بعد، گیوه‌های تولید شده با استفاده از مواد رنگی و روغن‌های طبیعی رنگ‌آمیزی و نرمی داده می‌شوند.

عمدتاً برای رنگ‌آمیزی از رنگ‌های طبیعی و خشک شده مانند زعفران و مغز پسته استفاده می‌شود . برای نرمی گیوه هم از روغن‌های طبیعی مانند روغن کنجد و زیتون استفاده می‌شود.

سپس گیوه ی زنجان به مدت حدود دو روز در آفتاب خشک و آماده‌ی استفاده می‌شوند.

سخن پایانی

گیوه‌های تولیدی در زنجان عمدتاً در بازارچه‌ها و فروشگاه‌های هنری به فروش می‌رسند و جزو صنایع دستی پرطرفدار این شهرستان محسوب می‌شوند.

از آنجا که امکان سفر به زنجان برای همه دوستداران این نوع پاپوش ممکن نیست ، ما در سایت دس ساز اقدام به فروش این هنر ارزشمند و دست ساز زنجانی با قیمت عالی کرده ایم و شما از سراسر کشور میتوانید گیوه ی زنجان و سایر صنایع دستی را تهیه کنید.